ΜΕΣΑΓΡΟΣ – ΝΑΟΣ ΑΦΑΙΑΣ:
2,5 χλμ. / 50 λεπτά
Βαθμός δυσκολίας: εύκολη / μέτρια διαδρομή
Η διαδρομή ξεκινά με τον κατηφορικό ασφαλτόδρομο και μετά από 200 μ. στρίβει δεξιά στο μονοπάτι με κατεύθυνση ανατολική μέσα στο ρέμα – μια περιοχή με εύθραυστο οικοσύστημα και ιδιαίτερα πλούσια βιοποικιλότητα.
Εκτός από τα πεύκα, μας υποδέχονται φασκομηλιές, θυμάρια, βοτάνια της Παναγιάς-στομαχοβότανα, ασπάλαθοι, λαδανιέs.
Στην περιοχή αυτή, καθώς και σε όλεs τιs ορεινέs πευκόφυτες περιοχές του νησιού οι κάτοικοι έκαναν συλλογή και εμπορία του ρετσινιού για το κρασί και την παραγωγή νεφτιού ως διαλυτικό των ελαιοχρωμάτων. Η συλλογή ρετσινιού και το ανακάτεμα με το κρασί για γεύση και συντήρηση αποτελεί πανάρχαια απασχόληση. Κατά την επανάσταση του 1821, η Αίγινα αποτέλεσε κέντρο εφοδιασμού ρετσινιού για τα κάϊκια και τα πυρπολικά.
Ο χωματόδρομοs στον οποίο οδηγεί το μονοπάτι καταλήγει σε κεντρικό ασφαλτόδρομο τον οποίο διασχίζουμε κάθετα. Βρισκόμαστε στην περιοχή της Αιγινήτικης κεραμικήs. Στην περιοχή λειτουργούσαν πολλά εργαστήρια που προμηθεύονταν την πρώτη ύλη για τον πηλό από τιs πλαγιές των γύρω βουνών ενώ σήμερα στον οικισμό υπάρχουν ακόμα δυο παραδοσιακά εργαστήρια που εξακολουθούν να κατασκευάζουν πήλινα χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα. Τα περίφημα Αιγινήτικα κανάτια με την πορώδη υφή τους έχουν τη δυνατότητα να κρατούν το νερό δροσερό και στο παρελθόν αποτέλεσαν το καλοκαιρινό «ψυγείο» νερού για ολόκληρη την Ελλάδα.
Το ανηφορικό μονοπάτι ξεκινάει ανάμεσα σε αμπελώνες, διασχίζει πυκνό πευκοδάσος και καταλήγει στον περίφημο αρχαίο ναό της Αφαίας. Ο Ναός της Αφαίας, από τους αρχαιότερους και καλύτερα διατηρημένους στην Ελλάδα, είναι δωρικός, περίπτερος με κιονοστοιχίες 12 κιόνων επί 6. Κτίστηκε από ντόπιο πωρόλιθο γύρω στο 500-490 π.Χ. Τα αετώματα, από χρωματισμένο μάρμαρο είχαν θέμα τις δυο φάσεις του Τρωικού πολέμου στις οποίες διακρίθηκαν Αιγινήτες ήρωες όπως ο Τελαμών, γιος του μυθικού ήρωα Αιακού καθώς και οι απόγονοί του Αίας, Τεύκρος και Αχιλλέας. Ως κεντρική μορφή κάθε αετώματος είναι παρούσα η Θεά Αθηνά. Τα γλυπτά σήμερα βρίσκονται και εκτίθενται στο Μόναχο, ενώ εδώ ο επισκέπτης μπορεί να δει αντίγραφα στο μικρό μουσείο δίπλα στο Ναό.